Suriye’de dün yapılan Halk Meclisi seçimleri, 8 Aralık 2024’te Esad yönetiminin yıkılmasıyla başlayan yeni dönemin ilk seçimi olması açısından dikkatle takip edildi.
Tüm halkın katılımı yerine hükümet tarafından belirlenen yaklaşık 6 bin komite üyesinin sandığa gittiği seçimler, demokratik ölçütleri karşılamaktan uzak olsa da da ülkenin içinde bulunduğu zorlu geçiş dönemi açısından yine de önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Suriye’de sadece 10 ay önce yönetimin el değiştirdiği, geçiş dönemi Devlet Başkanı Ahmed Şara’nın dokuz ay önce göreve geldiği ve mevcut hükümetin de sadece yedi aydır görevde olduğu düşünüldüğünde dün yapılan seçimlerin neden olumlu bir gelişme olarak değerlendirildiği ortaya çıkıyor.
Mevcut Şam yönetiminin ülkenin genelinde henüz egemenliğini tam olarak sağlayamaması, terör örgütü PKK/YPG’nin silahlı güçleriyle Fırat’ın doğusunu kontrol ediyor olması ve İsrail’in güneyde Süveyda bölgesi başta olmak üzere istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini sürdürüyor olması da Suriye seçimlerinin ne kadar zor bir ortamda yapıldığını gösteriyor.
Zaten Seçim Komitesi, güvenlik nedenlerinden dolayı YPG’nin kontrol ettiği bölgeler ve Süveyda’da seçimlerin yapılmasına izin vermedi ama o bölgelerden gelecek vekillerin sandalyelerini boş tutacağını açıkladı.
Seçim sürecini eleştirenler ise oluşacak Halk Meclisi’nin temsili olmayacağını, mevcut yönetimin yasama aparatı olarak görüleceğini öne çıkarıyorlar. Seçim sürecini destekleyenleri demokrasi yerine kırılgan bir istikrar hedefini öncelemekle eleştirenler, doğrudan seçimler yapılana kadar Suriye’de halkın iradesinin yansıtıldığı bir meclis olmayacağını kaydediyorlar.
Seçimlerin gerçekleşmesinin ardından Halk Meclisi’nin kurulmasının Suriye’de gelişmelerin istenilen doğrultuda ilerlediği, istikrarın korunması ve ülkenin yeniden yapılanması için gerekli olan yatırımların gelmesi açısından önemine işaret ediliyor.
SEÇİMLER NASIL YAPILDI?
Geçiş dönemi Devlet Başkanı Şara, Suriye’nin geçiş dönemini yönetecek, istikrar ve kalkınma amaçlı politikaları uygulayacak olan hükümeti 29 Mart günü ilen etmişti.
Hükümetin amaçlarından biri de beş yıllık bir süre boyunca kullanılacak geçici anayasa uyarınca Halk Meclisi’ni oluşturmak ve böylece Suriye’de yeni oluşturulan siyasi hayat ve sistemi kurumsallaştırma yolunda ilerlemek idi.
Dün yapılan seçimler de bu amaca uygun olarak gerçekleştirildi.
Seçimler sonucunda 210 kişiden oluşan Suriye Halk Meclisi oluşacak. Meclisin üçte birini oluşturan 70 vekil, doğrudan Devlet Başkanı Şara tarafından atanacak. Geri kalanlar ise dün yapılan seçim sonuçlarına göre belirlenecek.
Her bölgenin nüfus oranına göre parlamentoda temsil edilmesi öngörülüyor. Kadınların temsili için de yüzde 20’ye yakın bir kotanın kullanılacağı haberlerde yer alıyor. Şara2nın seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından 70 kişilik vekil grubunu netleştireceği kaydediliyor.
Oluşacak parlamentonun en önemli görevi yeni anayasanın hazırlanması olacak.
ŞARA DA GEÇİŞ DÖNEMİNE İŞARET ETTİ
Şara dün yaptığı açıklamalarda, hükümetin sadece yedi aydır iş başında olduğunu ve bu aşamada seçimlerin yapılmasının “tarihi bir gelişme” olarak görülmesi gerektiğini kaydetti.
Ülkedeki mevcut koşullara dikkat çeken ve geçiş dönemi içinde bu seçimin yapıldığını belirten Şara, tüm Suriyelilerin ülkenin yeniden inşa edilmesi sürecine destek vermeleri gerektiğini ifade etti.
2011-2025 arası süren iç savaşın demografik yapıyı tahrip etmiş olması, birçok Suriyelinin vatandaşlık haklarını kayıt altına alamamış olması ve güvenlik sorunlarının devam ediyor olması Şara’nın dikkat çektiği geçiş döneminin henüz çözülememiş sorunları olarak görülüyor.
Seçim Komisyonu bu nedenlerle doğrudan seçim yapmanın mümkün olmadığını kaydediyor.
TÜRKİYE SEÇİMLERİN YAPILMASINDAN MEMNUN
8 Aralık süreci sonrasında yeni Suriye’nin siyasi, ekonomik ve güvenlik olarak yeniden inşasında önemli rol oynayan ülkelerin başında gelen Türkiye de seçimlerin gerçekleşmesinden memnun.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan 4 Ekim günü TRT’ye verdiği röportajda, seçimlerin önemini vurgularken, “Bu önemli bir adım, Suriye’de yeni bir hayatın, sistemin kurulduğuna ilişkin hükümetin ilanından sonraki ikinci önemli adım, esas itibarıyla kurumsallaşma olarak” ifadelerini kullandı.
Bu açıklamalara karşın Türkiye’nin Suriye konusundaki önceliğinin YPG’nin Suriye ordusuna entegrasyon sürecinin bir an önce tamamlanması olduğu da Fidan’ın açıklamalarında görüldü.
Fidan, “Suriye’nin şu anda özellikle fiziksel bütünlüğüne yönelik tehdidi oluşturan, bölünme tehdidini oluşturan unsurların ortadan kalkması gerekiyor. Burada YPG’nin belli bir açıktan artık niyetini ortaya koyup Şam’la anlaşması gerekiyor. Diğer taraftan güneydeki Dürzi meselesinin olumlu şekilde her iki tarafın da kabul edebileceği perspektifle ülkenin bütünlüğü tehlikeye atılmadan çözülmesi gerekiyor” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani’in 8 Ekim Çarşamba günü Ankara’da olacağını ve son gelişmelerin ele alınacağını da aynı röportajda iletti.
Kaynak: NTV
