Bilim insanları, gezegenimizin yüzeyinin 2 bin 700 kilometre derinliğinde şaşırtıcı bir keşif yaptı.
ETH Zürih Üniversitesi’nden bir ekip, Dünya’nın derinliklerinde katı kaya akıntılarının hareket ettiğini ortaya çıkardı.
Bu tuhaf kaya akışı, erimiş magma gibi sıvı ya da yüzeyde gördüğümüz kırılgan kaya gibi tamamen katı değil.
UZUN SÜREDİR ŞÜPHELENİYORLARDI
Bu, bilim insanlarının uzun süredir şüphelendiği ancak ilk kez doğrulanan bir durumu gözler önüne serdi: Derinlerdeki kaya, tıpkı kaynayan bir su tenceresindeki gibi konveksiyon akımlarıyla hareket ediyor.
Araştırmanın başyazarı Profesör Motohiko Murakami, “Keşfimiz, Dünya’nın yalnızca yüzeyde değil, iç kısmında da hareket halinde olduğunu gösteriyor” dedi.
KAYA AKINTILARI HARİTALANDIRILACAK
Bu teorinin doğrulanması, bilim insanlarının artık Dünya’nın derinliklerinde gizli kalan kaya akıntılarını haritalandırmaya başlamasına olanak tanıyor.
Bu akıntıların bir gün volkanları, depremleri, tektonik levhaları ve hatta Dünya’nın manyetik alanını tetikleyen “görünmeyen motoru” açıklayabileceği düşünülüyor.
Murakami, “Sonunda bulmacanın eksik kalan parçasını da bulduk” yorumunda bulundu.
ALIŞILMIŞIN DIŞINDA BİR KATMAN VAR
Dünya, kabuk, manto ve çekirdek olmak üzere üç ana katmana ayrılıyor. Bu çarpıcı keşif, mantonun “D katmanı” olarak bilinen ve alışılmadık bir özellik gösteren bölgesinde yapılan araştırmalarla ortaya çıktı.
Depremlerden yayılan sismik dalgalar bu katmana ulaştığında, aniden hızlanıyor — bu da dalgaların farklı bir maddeye girdiğini düşündürüyor.
YERALTI KAYA AKINTISI
Yani, D katmanı aslında yüzeyin 2 bin 700 kilometre altında yer alan dev bir yer altı kaya akıntısı. Bu akıntı çok yavaş—yılda yalnızca birkaç santimetre hızla—hareket etse de, milyarlarca yıllık zaman diliminde büyük ölçekte bir yer değiştirme yaratıyor.
Uzmanlar, mantonun her ne kadar katı bir yapıya sahip olsa da uzun zaman ölçeklerinde sıvı gibi akabildiğini belirtiyor.
DÜNYA’NIN DERİNLİKLERİNDE GİZLİ DİNAMİKLER
Dört milyar yıllık bir süreçte, yılda sadece birkaç santimetrelik bir hareketin bile devasa bir yer değiştirme anlamına geldiği ifade ediliyor.
Bu keşif, Dünya’nın derinliklerindeki gizli dinamikleri anlamada önemli bir kilometre taşı olarak görülüyor.
Kaynak: NTV
