Weill Cornell Medicine araştırmacıları, sinapslardaki (nöronlar arası bağlantılar) elektriksel aktivitenin yağ damlacıklarının da enerji kaynağı olarak kullanılmasına yol açabileceğini gösterdi.
Nature Metabolism dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, beynin yağ yakmadığına dair uzun süredir kabul gören görüş sarsılmış oldu. Çalışmanın baş araştırmacısı Dr. Timothy A. Ryan, “Beynin yağ yakmadığını söylememizin nedeni, belki de beynin içinde bu yağ depolarını hiç göremememizdi,” dedi.
Araştırmanın ilk yazarı Dr. Mukesh Kumar, kas gibi yüksek enerji ihtiyacı olan dokularda yağın önemli bir enerji kaynağı olduğunu, beynin de benzer şekilde kullanabileceğini belirtti.
DDHD2 NEDİR?
Ekip, yağ parçalamada rol alan DDHD2 genine odaklandı. Bu gen, bir lipaz enzimi üretiyor ve bu enzim bozulduğunda, beyin içinde trigliserit (yağ damlacığı) birikimi oluyor. DDHD2 mutasyonları, bacaklarda ilerleyici kas sertliği ve güçsüzlüğe yol açan kalıtsal spastik parapleji ile bağlantılı.
Farelerde DDHD2 enzimi devre dışı bırakıldığında, beyin genelinde trigliserit birikimi görüldü. Dr. Kumar, bu yağ damlacıklarının, özellikle glikoz eksikliğinde beyin hücrelerinin mitokondrilerine taşınarak enerji (ATP) üretiminde kullanıldığını ortaya koydu. Bu sürecin sinapslardaki elektriksel aktiviteyle tetiklendiği belirlendi. Yani nöron ne kadar aktifse, o kadar fazla yağ yakıyor.
YAĞ YAKIMI ENGELLENDİĞİNDE BEYİN KAPANIYOR
Araştırmacılar, yağ asitlerinin mitokondriye taşınmasını sağlayan CPT1 enzimini de geçici olarak engelledi. Bu durumda fareler yağ damlacıklarını kullanamayınca, vücut ısısı hızla düştü ve kalp atışları yavaşladı; adeta bir “mini kış uykusu” durumu ortaya çıktı. Dr. Ryan, bu durumun beynin yağ kullanımına sürekli ihtiyaç duyduğunun kanıtı olduğunu söyledi.
NÖROLOJİK HASTALIKLAR İÇİN YENİ UMUT
Ekip, bu keşfin Alzheimer veya Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayabileceğini düşünüyor. Glikoz seviyelerinin düştüğü yaşlanma veya hastalık durumlarında, yağ damlacıklarının devreye girerek beyni besleyebileceği belirtiliyor. Dr. Kumar, Parkinson hastalığında da nöronlarda yağ birikimi görülebileceğine dair bazı bulguların olduğuna dikkat çekti.
Dr. Ryan ise “Glikoz ve yağlar arasındaki etkileşimi detaylı şekilde çözebilirsek, beyni korumanın yeni yollarını bulabiliriz” açıklamasında bulundu.
Kaynak: NTV
