NATO liderler zirvesi, Hollanda’nın Lahey kentinde iki günlük toplantıya başlıyor.
32 müttefikin, yeni bir savunma bütçesi üzerinde anlaşması bekleniyor. Ancak İspanya’dan bir ters hamle gelebilir. Pedro Sanchez hükümeti, NATO’nun her ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 5’ini savunma ihtiyaçları için harcamasını öngören yeni hedefini “mantıksız” bularak reddetti. Trump ise bu rakam konusunda ısrarcı. Kararın alınması için 32 ülkenin de onayı gerekiyor.
NATO rakamlarına göre İspanya geçen yıl GSYH’sinin yüzde 2’sinden daha azını savunma harcamalarına ayırarak ittifakın en az harcama yapan ülkesi olurken, Kanada yüzde 1,45 oranında harcama yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump da zirveye katılacak. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Sky News’e yaptığı açıklamada zirvede Trump’la görüşmeyi planladığını söyledi.
Avrupalı müttefikler ve Kanada Ukrayna’nın zirve gündeminin üst sıralarında yer almasını istiyor ancak Trump’ın, Zelenski’nin ilgi odağı olmasını istemeyebileceğini düşünüyorlar.
“TRUMP’IN AVRUPA’YLA İLİŞKİSİ ÇOK GERGİN”
Toplantı, Trump’ın ikinci başkanlığındaki ilk NATO zirvesi olacak. Geçmişte Trump, müttefiklerinin savunma konusunda ABD’ye güvendikleri gerekçesiyle öfkeli yorumlar yapmıştı. Avrupalı liderler bugün Trump’ı kıtadaki ABD askerlerini ve askeri desteğini çekmemeye ikna etmeye çalışacak.
İsminin saklı kalması koşuluyla BBC’ye konuşan üst düzey bir diplomat, “Trump Beyaz Saray’a döndüğünden beri Avrupa ile ilişkiler çok gergin. Sadece birkaç hafta öncesine kadar bu zirveye katılıp katılmayacağından bile emin değildik. Rusya ve Çin Avrupa‘nın gücünü kaybetmesini beklerken Trump’ın zirveye katılmaması bir felaket olurdu” dedi.
AVRUPA PARA BULMAKTA ZORLANIYOR
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, tüm zirveyi Trump’ın etrafında dönecek şekilde tasarladı. Savunma harcamalarında çok ciddi artışlar yaparak Avrupa ülkelerinin güvenlikleri konusunda daha fazla sorumluluk almaya hazır aldığını göstermeye çalıştı. Aynı zamanda Trump ve müttefikleri arasında herhangi bir gerginlik yaşanmaması için de önlemler aldı.
Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını yüzde 5’e çıkaracaklarının garantisini almış olan Trump, Hollanda’ya bu konuda bir zafer kazanmış olarak gidiyor. Avrupalı NATO ülkeleri ise bu sırada savunma harcamalarını artırmak için para bulmakta zorlanıyor. Ancak dev askeri ve nükleer güç ABD’yi Avrupa’da kalmaya ikna etmeleri gerekiyor.
ABD’nin zirve sonrasında Rusya’yı NATO’ya yönelik en büyük tehdit olarak tanımlayan bildiriye imza atıp atmayacağı meçhul. Trump bugüne kadar Moskova’ya karşı yumuşak bir tutum aldı ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ilişkileri geliştirdi.
AVRUPA’DA SAVAŞA HAZIR 100 BİN ABD ASKERİ VAR
ABD’nin İtalya, Belçika, Almanya ve Hollanda’da nükleer silahları var. Avrupa’da 100 bin savaşa hazır askeri var. Bunlardan 20 bini Doğu Avrupa’daki NATO ülkelerinde konuşlanmış durumda.
Almanya ve Polonya, askeri kapasitelerini önümüzdeki yıllarda artırmayı planlıyor ancak Avrupa ülkeleri hâlâ istihbarat toplama, izleme, hava kuvvetleri, emir-komuta gibi kritik alanlarda ABD’nin desteğine muhtaç.
BBC’ye göre Ukrayna’nın savunması için ABD’den yeni bir fon çıkmayabilir. Doğu Avrupa’daki 20 bin ABD askeri de geri çekilebilir.
178 SİLAH SİSTEMİ DE MASADA OLACAK
Kıtada 178 farklı silah sistemi olduğu ve bunların birbiriyle entegre olmadığı biliniyor. Bu da bu zirvenin konularından biri olacak.
Çıkacak sonuç ise büyük oranda Trump’ın tavrına bağlı olacak. ABD’nin NATO büyükelçisi bu zirvenin “tarihi” olacağını söyledi.
BBC’nin konuştuğu bir diğer üst düzey diplomat da bunun “Soğuk Savaş’tan bu yana düzenlenen en önemli NATO zirvesi olabileceğini” belirtti ve şunu ekledi: “Bugünden sonra Avrupa artık kendi güvenliğini sağlamak için daha fazla sorumluluk alabilir.”
Kaynak: NTV
