Jeoloji mühendisi Fahri Çelik, deprem riskine karşı taş, ahşap ve betonun karışımından oluşacak hibrit yapı modelinin yaygınlaştırılması gerektiğini belirterek, betonarme yapılara sınırlama getirilmesi çağrısında bulundu.
“DEPREME ÇÖZÜM ÜRETİLEMEDİ”
Deprem gerçeğine karşı yapı sistemlerinin yeniden ele alınması gerektiğini aktaran Çelik dünyada ve Türkiye’de depremlerin bir doğa olayı olduğu için her zaman olacağını söyledi. Depremlerin tıpkı yağmur gibi bir doğa olayı olduğunu vurgulayan Çelik, “Bizim yapmamız gereken bu doğa olaylarına karşı önlem almamızdır. İnsanlar her zaman önlem almıştır. Örneğin yağmur için evinin önünü kapatmıştır, yağmur ve soğuk girmesin diye. En büyük sorun, en büyük sorunumuz, örneğin insanlar bir dere yatağında ev yapılmayacağını bilir ve dere yataklarından kaçıp yüksek bir tepede evini yapar. Dere yatağında doğal afet olacağını bildiği için bu yüzden tepeye gider. Ama şu an baktığımız zaman depremde insanlar bir çözüm üretemedi” ifadelerini kullandı.
“10 ŞİDDETİNDE DEPREM OLSA YIKILMAZ”
Günümüzde yaygın olarak kullanılan betonarme yapılara ilişkin eleştirilerini dile getiren Çelik, “Peki depremde yıkılmayan evler nasıl yapılabilir diye bir proje düşünüyorum. Muhtemel bir deprem olursa, değil 8 şiddetinde, 10 şiddetinde dahi olsa evlerin yıkılmayacağını ve kesinlikle toplu ölümlerin olmayacağını söyleyebilirim. Şu şekilde ev modeli önereceğim, ‘hibritleşme modeli’, yani karışık bir ev öneriyorum” diye konuştu.
“TAŞ, AHŞAP, BETON KARIŞIK”
Önerdiği yapı modelinin iki ya da en fazla üç katlı olması gerektiğini savunan Çelik, “Yapıların yüzde 60’ının taş, yüzde 20’sinin ahşap yüzde 20’sinin ise beton malzemeden oluşmasını öneriyorum. Niçin bunu söylüyorum? Çünkü deprem olduğu zaman beton su ile tutuştuğundan dolayı sallandığı zaman 10-20 darbe, hatta 2000 darbeye kadar çok şiddetli bir şekilde vuruyor, böylece betonu toz ediyor. Şunu diyebilirim ki bütün betonarme evler muhtemel bir depremde yıkılır. Peki taş evler yıkılır mı? Tabii ki ayıralım. Taş evler de yıkılabilir mi diye baktığımızda şu şekilde: eğer içine blok şeklinde konulursa yıkılmaz” şeklinde konuştu.
“BETONARME SINIRLANDIRILMALI”
Çelik, özellikle köy ve kırsal alanlarda betonarme yapılaşmanın sınırlandırılması gerektiğini ifade ederek, “Bunun için diyorum ki ülkemizin kurtuluşunun yegâne çaresi hibritleşme, yani karışık ev modeline acilen geçmemiz lazım. Devletimizden rica ediyorum; bu beton konusunda bir sınırlama getirmesi lazım. Özellikle köylerde ve kırsal yerlerde kesinlikle beton evlerin yasaklanması ve bunların yerine taş evler ve tahta evler ya da hibritleşme yapılmasını öneriyorum. Kesinlikle bu şekilde evler yaparsak hiçbir insanın burnu bile kanamadan depremden çıkış yapabilir” dedi.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Kaynak: Mynet
