Yerli malı halkın malı diye büyüdük Yerli malı halkın malı diye büyüdük

Fotoğraf: Arşiv

Fotoğraf: Arşiv

CHP’nin yerli ve milli ürünlere yönelik başlattığı boykot çağrısı tepki toplamaya devam ediyor. Osmanlı’dan bugüne ülkemizde yapılan boykot çağrıları ithal ürünlere karşı olurken Yerli Malı Haftası’nda ise yerli ve milli malların tercih edilmesi için yıllarca çaba harcandı. Bir süre önce İsrail mallarına karşı başlatılan boykota sessiz kalan CHP’nin yerli sermayeyi hedef alması şaşkınlık yaratıyor

Yolsuzluk soruşturmasından rahatsız olan CHP bu dosyanın kapanması için hepinizin hatırlayacağı gibi geçtiğimiz haftalar ilginç bir eylem çağrısında bulundu ve yerli malların boykot edilmesini istedi. Oysa nesiller boyu yerli malları kullanmaya ithal ürünleri ise boykot etmeye teşvik edildik. Hatta ilk kez İsmet İnönü tarafından 1939 yılında İzmir İktisat Kongresi’nde alınan bir kararla birlikte yerli malların kullanımı için önemli adımlar atıldı. Öyle ki halka ithal malları değil yerli malları kullanmasını hatırlatan Yerli Malı Haftası her yıl okullarda kutlanmaya başlandı. Nesiller boyu yerli malını öven ve bu malların kullanılması için çeşitli oyun, şiir, kompozisyonlar yazılan bir nesil olarak yetiştik.

Fes yerine Türk kalpağı çağrısı

Peki Türkiye tarihindeki ilk boykot çağrısı demir kaşığa mı yapılmış? Başka neler boykot edilmiş ve nasıl sonuçları olmuş? Bu sorular eşliğinde tarihin tozlu sayfalarını aralıyoruz. Osmanlı’da ilk boykot ürünü aslında o yıllarda ithal edilen fes olmuş. Hikayesi ise şöyle: 2. Meşrutiyet döneminde Türkiye tarihinde bilinen ilk ekonomik boykot hareketlerinden biri Bosna Hersek’i topraklarına katan Avusturya’ya karşı yapılmış. Boykot, 8 Ekim 1908 tarihinde başta medrese öğrencileri ve İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeleri olmak üzere binlerce Türk, Rum, Ermeni’nin Harbiye Nezareti önünde toplanmasıyla başlamış. Kısa sürede boykot eylemi halk tabanında güzel bir karşılık bulmuş. O günlerde İstanbul ve Selanik’teki liman işçileri ve mavnacıların Avusturya Lloyd firmasına ait gemilerden yük taşımayı reddetmesiyle boykot yaygınlaşmış. Avusturya’ya karşı yapılan boykotta fes ise sembolik olarak boykot ürünü olarak öne çıksa da o yıllarda fes ile birlikte ithal edilen ecza ürünleri, petrol, pirinç gibi ürünler de boykottan nasibini almış. Hatta Türk halkı o yıllarda ithal olan fes yerine Türk işi kalpakların takılmasını gündeme getirmiş. Avusturya’ya karşı uygulanan boykot yüzünden ekonomik olarak zarara uğradığını gören Avusturya ise Osmanlı Devleti ile 26 Şubat 1909 tarihinde bir anlaşma yapmış ve boykot son bulmuş. Bu anlaşma gereğince Avusturya, ilhak karşılığında Osmanlı Devleti’ne 2,5 milyon altın tazminat ödemeyi kabul etmiş. 2. Meşrutiyet dönemindeki diğer boykot hareketi ise 1909-1911 yıllarında Yunanistan’a karşı yapılmış. Yunanistan’ın Girit adası üzerindeki isteklerinden vazgeçmemesi ve Osmanlı vatandaşı olan Rumları, kendi siyasal amaçlarına yönlendirmek için Osmanlı ülkesinde gizli faaliyetlerde bulunması, Yunanistan’a karşı yapılan boykotun temel gerekçesini oluşturmuş. 1909 yılının Ağustos ayında başlayan boykot hareketi, Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasındaki gerginliğin azalmasına bağlı olarak sona ermiş.

Azınlıkların malları boykot edilmiş

Yine Balkan Savaşları sonrası gündeme gelen 1913 ve 1914 yıllarında uygulanan boykot hareketi ise bu defa Osmanlı vatandaşı olan Rumlar başta olmak üzere azınlıklara karşı yapılmış. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı vatandaşı olan özellikle Rumların Türk topraklarını işgal eden düşmanlara destek vermesi üzerine Müslüman halk da azınlıklara karşı boykot hareketi başlatmış. Böylece Osmanlı iktisat hayatında etkili olan azınlıklara karşı uygulanan bu boykot da yine yerli sermayeyi güçlendirmek adına etkili olmuş.

Lionel

Yazıya tutkuyla bağlı olan Lionel, At gözlüklerini çıkarıp çevresine bakiyor ve gördüklerini Bikonu.com’da gündemi farklı bir bakış açısıyla ele alıyor. Analitik yaklaşımı, sade dili ve dikkat çekici yorumlarıyla okurların ilgisini çekmeyi başarıyor. İlgi alanları arasında güncel haberler, kültür, toplum ve insan hikâyeleri yer alıyor.

İlgili Yazılar

İki kaçak maden ocağı imha edildi İki kaçak maden ocağı imha edildi
  • Haziran 16, 2025

YASAL UYARI BIST isim ve logosu “Koruma Marka Belgesi” altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST’e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından…

Devamı

Devamı
Teşkilat’ta tarihi final: Altay’dan Kraliçe’ye son söz ‘Defterin bitti’ Teşkilat’ta tarihi final: Altay’dan Kraliçe’ye son söz ‘Defterin bitti’
  • Haziran 16, 2025

TRT 1 ekranlarının fenomen dizisi Teşkilat, 15 Haziran Pazar akşamı yayınlanan sezon finaliyle televizyon tarihine geçecek anlara imza attı. Haftalardır merakla beklenen Altay ve Kraliçe (Kate) yüzleşmesi, izleyicinin nefesini kesen bir zeka oyunu ve “ters köşe” ile son…

Devamı

Devamı

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir