İlk bakışta, Polonya’nın küçük Pniewo köyü çevresindeki manzarada sıra dışı bir şey yokmuş gibi görünüyor. Ancak bu görüntünün altında karanlık bir tarih yatıyor: Nazi yeraltı şehri.
Festungsfront Oder-Warthe-Bogen, ya da bilinen adıyla Ostwall, Adolf Hitler’in Almanya’nın doğu sınırını Polonya ve Sovyetler’e karşı güvenceye almak için 2. Dünya Savaşı öncesinde inşa ettirdiği devasa bir yeraltı kompleksiydi.
Oder ve Warta nehirleri arasındaki bölgede yer alan bu sistem, yaklaşık 30 kilometre uzunluğunda tüneller, yeraltı tren istasyonları, savaş tesisleri ve dev şaftlardan oluşuyor.
80 KİLOMETRELİK SAVUNMA HATTI
Proje 1930’larda başlatıldı. Hitler 1935’te bölgeye gelip çalışmaları onayladı. Mühendisler 1951’e kadar sürecek 80 kilometrelik bir savunma hattı planladı.
Milyonlarca metreküp beton kullanılan merkez bölüm, on binlerce askeri barındıracak kapasitedeydi. Ancak 1938’de Almanya’nın yönü Fransa’ya çevrilince inşaat durdu.
1939’da Polonya’nın işgaliyle hattın stratejik önemi ortadan kalktı. 1945’te Kızıl Ordu sadece üç gün içinde hattı ele geçirdi.
TERK EDİLİŞ VE DÖNÜŞÜM
Savaş sonrası bir dönem Polonya ordusu tesisi kullansa da maliyet nedeniyle 1960’larda tamamen terk edildi.
21. yüzyılda ise Avrupa Birliği desteğiyle karanlık turizmin cazibe merkezlerinden biri haline geldi. 2011’de açılan Miedzyrzecz Tahkimat Bölgesi Müzesi, 19 millik tünel bölümünü ziyaretçilere açtı.
Bugün, yerin 40 metre altına inen dev şaftlar, ray döşeli geniş koridorlar ve askerlerin yaşam alanlarını canlandıran mankenlerle ziyaretçilere Nazi mühendisliğinin ürpertici izlerini sunuyor.
YERALTININ YENİ SAKİNLERİ: YARASALAR
Kompleksin en dikkat çekici özelliği ise artık askeri değil, doğal. Nazi askerlerinin terk ettiği tünelleri 1970’lerden itibaren yarasalar keşfetti. Her sonbaharda Orta Avrupa’nın dört bir yanından gelen yaklaşık 40 bin yarasa burada kış uykusuna yatıyor.
Bugün 12 farklı türün barındığı Ostwall, Avrupa’nın en büyük yarasa kolonilerinden birine ev sahipliği yapıyor. Ziyaretçiler, kimi zaman karanlıktan aniden çıkan yarasalarla, kimi zaman da tavanda sessizce sarkan binlercesiyle karşılaşıyor.
Müze, bu dönemde hayvanlara dinlenme alanı sağlamak için ziyaretleri kısıtlıyor.
Kaynak: NTV