İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) tarafından yayımlanan “Startuplar ve Regülasyon: Türkiye Perspektifi” başlıklı kapsamlı rapor, Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminin karşı karşıya olduğu yasal ve bürokratik engelleri sistematik bir şekilde ortaya koyuyor. Girişimciler, yatırımcılar ve kamu temsilcilerinden alınan geri bildirimlerle hazırlanan rapor, girişimlerin sadece inovatif fikir üretmede değil, bu fikirleri hayata geçirme aşamasında da pek çok yapısal sorunla mücadele etmek zorunda kaldığını gösteriyor.
Raporda, girişimlerin kuruluş aşamasından yatırım alma süreçlerine, vergi politikalarından teşviklere kadar geniş bir alanda karşılaştığı zorluklara yer veriliyor. Ancak yalnızca sorunlar değil; aynı zamanda inovasyonu destekleyici, “startup dostu” bir regülasyon çerçevesi için öneriler de sunuluyor.
Rapordan öne çıkan 10 önemli başlık ise şu şekilde:
Regülasyonlar girişimcilik üzerinde doğrudan etkili
Startuplar yalnızca inovatif fikir üretmekle kalmıyor; aynı zamanda kuruluş, büyüme ve yatırım süreçlerinde de çok sayıda yasal düzenlemeye tabi tutuluyor. Bu regülasyonların içeriği, ekosistemin gelişim hızını doğrudan etkiliyor.
Geleneksel yasalar, yeni iş modellerine yetişemiyor
Yapay zeka, blockchain, fintech gibi alanlarda faaliyet gösteren girişimler; mevzuatın teknolojiye göre geriden gelmesi nedeniyle belirsizlikle karşı karşıya kalıyor.
SAFE gibi hızlı yatırım mekanizmalarının yasal altyapısı eksik
Dünya genelinde kullanılan SAFE gibi yatırım yöntemleri Türkiye’de Ticaret Kanunu’nda henüz yer bulamıyor. Bu durum yatırım süreçlerini uzatıyor, belirsizleştiriyor.
Dijitalleşme eksikliği girişimlerin hızını kesiyor
Islak imza zorunluluğu, belgelerin fiziken teslim edilmesi gibi uygulamalar, startup’ların zaman ve maliyet açısından zorlanmasına neden oluyor.
Teşvik başvuru süreçleri karmaşık
Startuplar için sunulan kamu desteklerine başvuru süreçleri hâlâ büyük ölçüde manuel ilerliyor. Süreçlerin sadeleşmesi ve dijitalleştirilmesi öneriliyor.
Kurumlar arası koordinasyon eksikliği uygulamada zorluk yaratıyor
Vergi dairesi, ticaret sicil müdürlükleri, KOSGEB gibi kurumların farklı talepleri, girişimcilerin iş süreçlerini karmaşıklaştırıyor.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) yeni teknolojilere uyumlu değil
Dijital ürün geliştiren girişimler için veri işleme süreçlerinde belirsizlikler yaşanıyor. Netlik ve rehberlik eksikliği, özellikle sağlık ve finans teknolojilerinde sorunlara neden oluyor.
Yabancı yetenek istihdamı hâlâ zor
Beş Türk vatandaşı çalıştırma zorunluluğu gibi kısıtlamalar, nitelikli yabancı çalışan istihdamını zorlaştırıyor. Girişimlerin küresel ölçekli büyüme hedefleri bu noktada sekteye uğrayabiliyor.
Melek yatırım sistemi uygulamada işlevsiz kalıyor
Yasal altyapısı oluşturulmuş olmasına rağmen melek yatırımcı lisanslarının pratikte yeterince kullanılmadığı tespit ediliyor.
Startup’lara özel hukuki statü önerisi
Raporda çözüm önerileri arasında en çok öne çıkan başlıklardan biri, startup’lar için ayrı bir hukuki statü oluşturulması. Bu sayede kuruluş, vergilendirme ve denetim süreçlerinde daha esnek bir yapı sağlanabileceği belirtiliyor.
Raporda ayrıca, regülatif sandbox uygulamaları, startup vizesi, dijital dönüşümün teşvik edilmesi, farklı risk düzeylerine göre kademeli düzenleme gibi inovasyon dostu yaklaşımlar da öneriliyor. Bu öneriler, yalnızca girişimcileri değil; aynı zamanda yatırımcıyı ve kamu kurumlarını da daha etkin bir işleyişe yönlendirmeyi amaçlıyor.
Girişimcilik dünyasının dinamikleri göz önüne alındığında, İSTKA’nın bu çalışması yalnızca mevcut sorunlara ayna tutmakla kalmıyor; aynı zamanda daha verimli ve kapsayıcı bir regülasyon ortamı için stratejik bir çerçeve sunuyor.
Kaynak: webrazzi
