CHP İzmir Milletvekili Prof Dr. Ümit Özlale bugün TCMB’nın aldığı kararlar üzerine sosyal medyadan bir paylaşımda bulundu.
”Ekonomiyle arası olmayanlar için TCMB kararlarını özetlemeye çalıştım” ifadelerini kullanan Özlale ”Amaç: Yapılan hukuksuzluklar sonucu eriyen rezervleri biriktirmek ve TL’yi cazip hale getirmek” dedi.
Prof Dr. Ümit Özlale’nin paylaşımı şöyle:
”Ekonomiyle arası olmayanlar için TCMB kararlarını özetlemeye çalıştım.
Amaç: Yapılan hukuksuzluklar sonucu eriyen rezervleri biriktirmek ve TL’yi cazip hale getirmek
Maliyet: Özellikle ihracatçılar ve dövizle çalışan şirketler için yeni yükler ve maliyetler geliyor. Yani yapılan hukuksuzluğun bedelinin bir kısmı da bu kesime ödetiliyor.
Hangi adımlar atılıyor?
1. Döviz Mevduatlara Yeni Yük: Bankalar, dövizle açılan hesaplar için daha fazla para kenarda tutmak zorunda kalacak. Bu, döviz mevduatları bankalar için daha maliyetli hale getiriyor.
2. Döviz Repo İşlemleri Kısıtlanıyor: Yurt içindeki şirketlerin yaptığı döviz bazlı repo işlemleri (kısa vadeli borçlanma araçları) için bankalara daha yüksek zorunlu karşılık şartı getirildi. Amaç TL’yi cazip hale getirmek.
3. Şirketlere TL Mevduat Baskısı: Bankaların, şirketlerden topladığı TL mevduatın toplam mevduat içindeki oranı %60’tan düşükse, her ay bu oranı artırmaları beklenecek. TL’yi artırmayan banka ceza riskiyle karşı karşıya.
4. TL Zorunlu Karşılıklara Daha Fazla Teşvik: Bankalar TL hesaplar için Merkez Bankası’na yatırdıkları zorunlu karşılıklardan biraz daha fazla getiri alacak. Bu da bankaları TL’ye yönlendirecek.
5. İhracatçıya Döviz Satma Zorunluluğu Devam: İhracat yapan firmalar, döviz gelirlerinin en az %35’ini Merkez Bankası’na satmak zorunda. Bu uygulama 31 Temmuz 2025’e kadar sürecek.
6. Döviz Bozdurana Ekstra Destek: İhracatçı firmaların dövizlerini TL’ye çevirmesi durumunda verilen teşvik oranı artırıldı. 31 Temmuz 2025’e kadar TL’ye çevrilen döviz için %3 destek verilecek.
Son not: Kavcıoğlu dönemi ile benzerlikler fazla. Fark Ne?
Kavcıoğlu döneminde bu kararlar döviz kurunu baskılamak için daha çok “yangın söndürme” biçimindeydi.
Şimşek & Erkan benzer adımları ‘makroihtiyati çerçeve” vurgusuyla sistematik ve süreli olarak atacağını söylüyor. Modifiye gibi düşünün…”
TCMB DÜZENLEMELERİ
TCMB’nin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Türk Lirası’na (TL) geçişi desteklemek amacıyla makroihtiyati çerçevede değişiklikler yapıldığı belirtilirken yeni düzenlemeler şu şekilde açıklanmıştı:
Yabancı para mevduatlara yönelik tüm vadelerde zorunlu karşılık oranları 200 baz puan artırıldı,
Yurt içi yerleşiklerle yapılan, 1 yıla kadar vadeli yabancı para cinsi repo işlemlerinde sağlanan fonlar için zorunlu karşılık oranı 400 baz puan artırıldı; ayrıca hesaplama yöntemi değiştirildi,
Tüzel kişi TL mevduat oranı yüzde 60’ın altında kalan bankalar için, bu oranı her ay 0,3 puan artırma hedefi getirildi,
TL mevduatlar için tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanan faiz veya telafi oranı, TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin yüzde 84’ünden yüzde 86’sına çıkarıldı,
Hazine ve Maliye Bakanlığı kararıyla, İhracat Genelgesi’nde yapılan değişiklik doğrultusunda, ihracat bedellerinin TCMB’ye satışında asgari oran 31 Temmuz 2025’e kadar yüzde 35 olarak belirlendi,
Firmaların döviz gelirlerinin TL’ye dönüşümünü teşvik kapsamında uygulanan döviz dönüşüm desteği oranı da 31 Temmuz 2025’e kadar yüzde 3’e çıkarıldı.
Kaynak Cumhuriyet
